آیت?الله العظمی شیخ حسین وحید خراسانی از مراجع معظم تقلید ظهر دوشنبه 31 خرداد 1389مدیران دستگاه?های فرهنگی و خدماتی دست ?اندرکار اعتکاف را به حضور  پذیرفته و  اظهار داشت: هر کسی که به هر کاری مشغول است باید آن کار را بشناسد و در این زمینه معرفت و درایت فوق العاده مهم است.

معظم له با اشاره به آیه ای از سوره بقره در خصوص مقام حضرت ابراهیم(ع) و اهمیت اعتکاف اظهار داشت: این مقام اعتکاف است که حضرت ابراهیم(ع) بعد از اینکه خلیل الله شد باید بیت?الله را پاکیزه و آماده کند تا معتکفین در خانه خدا مقیم شوند و نفوس را حبس کنند.

آیت الله العظمی وحید خراسانی خاطر نشان کرد: اعتکاف وقتی اعتکاف است که معتکف در مسجد وارد شود و ارتباطش با دو نقطه تمام شود؛ یکی از آن دو ذات قدوس حق تعالی است و دیگری ولی عصر امام زمان(عج) است.

وی با اشاره به عدم خروج معتکف از مراسم معنوی اعتکاف به جز در مواردی خاص تصریح کرد: در فقه نشان می?دهد که در آن سه روز اعتکاف روح باید به آنکه هر چه هست از اوست متمرکز شود، منتها کسی که برای شرکت در این مراسم وارد مسجد می?شود اول باید فکر کند که چه بود، چه شد، کجا می?رود و برای چه کاری می?رود.

وی گفت: باید هر چه زودتر از خواب غفلت بیدار شویم و آنچه را که فراموش کردیم را به یاد بیاوریم.

آیت?الله العظمی وحید خراسانی ارتباط با مبدا وجود را در مراسم اعتکاف ضروری دانست و یادآور شد: ما همه یک نطفه بودیم و خداوند نطفه گندیده را در شکم مادر قرار داد و این قوا را به عطا کرد و معتکف باید بداند که از کجا آمده و لطف و عنایت چه کسی نطفه را به این صورت در آورده است.

این مرجع تقلید بزرگ اضافه کرد: آنچه هست به طفیل اوست، من و تو حق حیات نداریم. باید بدانیم از اول صبح که برخاستیم چه قدر به فکر خدا هستیم و چقدر به فکر خودمان.

وی خاطرنشان کرد: همه الطاف به برکت کسی است که تمام وجودش محض فی الله است و او ولی عصر(عج) است.
قرائت قرآن و زیارت آل یاسین مهمترین اعمال معتکفین

آیت الله العظمی وحید خراسانی در بخش دیگری از سخنان خود به مهم?ترین اعمال معتکفین اشاره کرد و اظهار داشت: بالاترین کار در اعتکاف قرائت قرآن است و معتکف نباید از این مسئله مهم غفلت کند.

وی اضافه کرد: نماز حرف زدن ما با خدا و قرآن حرف زدن خدا با ماست و اگر معتکف ختم قرآن را به امام زمان(عج) هدیه کند، هدیه او هدیه به همه انبیاست.

این مرجع تقلید قرائت زیارت سلام علی آل یاسین را از دیگر برنامه های مهم اعتکاف برشمرد و اظهار داشت: این زیارت اکسیر اعظم است و همه معتکفین باید قرائت این زیارت را جزو اولین برنامه های خود قرار دهند.

وی گفت: زیارت آل یاسین و سوره یاسین برای معتکف به خدا فتح باب می?کند و همه اینها ریشه فقهی دارد.

آیت?الله العظمی وحید خراسانی اضافه کرد: اگر اعتکاف با این اعمال تمام شود، آهن به مسجد می?رود و وقتی برمی?گردد طلای احمر می?شود.

در زیر مسائل مربوط به اعتکاف را از رساله آیت الله العظمی وحید خراسانی به محضرتان می رسانم . و تا قبل از فرا رسیدن مراسم معنوی اعتکاف آرای فقهی و استفتائاتی از دیگر مراجع معظم تقلید در پستهای بعدی انشاالله می نویسم .

اعتکاف از عبادات است ، واعتکاف شرعاً آن است که در مسجد به قصد قربت درنگ و اقامت کند و احتیاط مستحبّ آن است که اقامت به قصد انجام عبادتى ـ مانند نماز ـ باشد ، وبراى آن وقت معینى نیست ، ودر هر زمانى که روزه صحیح است ، اعتکاف هم صحیح است.

مسأله 1759 ـ در اعتکاف امورى معتبر است:

اوّل: آن که اعتکاف کننده عاقل باشد ، و اعتکاف بچّه ممیز صحیح است.

دوم: قصد قربت به گونه اى که در وضو گذشت.

سوم: روزه ، پس کسى که روزه او باطل است ـ مانند مسافرى که قصد اقامه ده روز ندارد ـ نمى تواند اعتکاف کند.

چهارم: آن که در مسجد الحرام ، یا مسجد النّبى (صلى الله علیه وآله وسلم) ، یا مسجد کوفه ، یا مسجد بصره ، یا مسجد جامع باشد.

پنجم: با اذن کسى که اذن او معتبر است ، باشد ، پس اعتکاف زن ، بدون اذن شوهر ، در صورتى که منافى با حقّ شوهر باشد ، صحیح نیست.

ششم: مدّت سه روز ودو شب وسطِ آن سه روز ، در مسجدى که در آن اعتکاف کرده است ، بماند ، وجز براى امورى که ضرورت دارد ، از مسجد بیرون نرود ، و مى تواند براى عیادت مریض و تشییع جنازه و تجهیز میت ـ مانند غسل ونماز ودفن میت ـ از مسجد بیرون برود.

و در مواردى که جایز است از مسجد بیرون رود ، بیشتر از زمانى که براى انجام آن امر لازم است ، خارج مسجد نماند ، وبنا بر احتیاط واجب ، از نزدیکترین راه به مسجد برگردد ، ودر بیرون مسجد ننشیند ، و اگر اضطرار به نشستن پیدا کرد ، در صورت امکان در سایه ننشیند.

مسأله 1760 ـ پس از شروع در اعتکاف ، در صورتى که آن اعتکاف واجب معین ـ مثل آن که نذر کرده باشد در زمان معینى اعتکاف نماید ـ نباشد ، تا دو روز نگذشته باشد ، مى تواند از اعتکاف رجوع کند و آن را بهم بزند ، ولى اگر هنگام نیت شرط کرده باشد که اگر برایش اتّفاقى بیفتد ، بتواند رجوع کند ، بعد از گذشت دو روز هم مى تواند رجوع نماید.

مسأله 1761 ـ کسى که اعتکاف مى کند باید از امورى اجتناب نماید ، وارتکاب آنها اعتکاف را باطل مى کند ، ولى وجوب اجتناب از آنها در اعتکافى که واجب معین نیست ـ در غیر جماع ـ بنابر احتیاط است:

1) جماع ، و بنابر احتیاط واجب از استمناء و مباشرت زن به لمس و بوسیدن به شهوت هم اجتناب کند.

2) بوى خوش.

3) خرید وفروش ، که اعتکاف را باطل مى کند ، ولى معامله باطل نمى شود ، وبنا بر احتیاط واجب از هر تجارتى ـ هر چند به مصالحه ومضاربه واجاره ومانند اینها ـ اجتناب کند ، واگر به خرید یا فروش چیزى اضطرار پیدا کند ، ونتواند وکیل بگیرد ، جایز است.

4) ممارات ـ مجادله کردن ـ به قصد غالب شدن واظهار فضل ، بر هر امرى چه از امور دینى باشد یا از امور دنیوى.

مسأله 1762 ـ اگر در حال اعتکاف واجب ، عمداً جماع کند ـ چه در روز باشد یا شب ـ کفّاره بر او واجب مى شود ، وکفّاره اش این است که یک بنده آزاد کند ، یا دو ماه پشت سر هم روزه بگیرد ، یا شصت مسکین را اطعام نماید.

و در ارتکابِ غیر جماع ـ از امورى که باید از آنها اجتناب نماید ـ کفّاره واجب نیست.

مسأله 1763 ـ اگر اعتکاف کننده ، یکى از مبطلات اعتکاف را سهواً انجام دهد ، صحّت اعتکاف محلّ اشکال است.

مسأله 1764 ـ اگر اعتکاف را به یکى از امورى که ذکر شد باطل کند ، در صورتى که اعتکاف واجب غیر معین باشد ـ مثل آن که اعتکاف را ، بدون آن که در وقت معینى باشد ، نذر کند ـ باید دوباره به جا آورد ، و در صورتى که واجب معین باشد ـ مثل آن که در وقت معینى اعتکاف را نذر کند ـ یا اعتکاف مستحبّ باشد وانجام آن مبطل بعد از دو روز باشد ، بنا بر احتیاط واجب ، اعتکاف را قضا کند ، واگر در اعتکاف مستحبّ قبل از دو روز باشد ، قضا ندارد.

مسأله 1765 ـ عدول از اعتکاف به اعتکاف دیگر جایز نیست ، چه هر دو واجب باشند ـ مثل آنکه یکى را به نذر و دیگرى را به قسم بر خود واجب کرده باشد ـ یا هر دو مستحبّ باشند ، یا یکى واجب ودیگرى مستحبّ باشد ، یا یکى براى خود ودیگرى به نیابت یا اجاره براى غیر باشد ، یا هر دو به نیابت از غیر باشد.

مسأله 1766 ـ اگر اعتکاف کننده بر فرش غصبى بنشیند ، معصیت کرده است ، واعتکاف باطل نمى شود ، ولى اگر کسى به مکانى سبقت کرده وجا گرفته باشد ، واعتکاف کننده ، آن مکان را از او بدون رضایت بگیرد ، اعتکافش در آن مکان باطل است.

مسأله 1767 ـ اگر بر اعتکاف کننده غسل واجب شود ، در صورتى که غسل کردن در مسجد مانعى نداشته باشد ـ مانند غسل مسّ میت ـ جایز نیست از مسجد خارج شود ، ودر صورتى که مانع داشته باشد ـ مثل غسل جنابت که مستلزم ماندن در مسجد با جنابت است ـ باید خارج شود ، وگرنه اعتکاف او باطل مى شود.